İLK YAZI
M.Ö. 45.bin yılında yaşayan insanlar, düşüncelerini
kayaların ve mağara duvarlarının üzerine
resimlerle yansıtmayı öğrendiler. Son
Buzul Çağı'nda yaşayan atların, bizonların ve
boğaların resimlerini içeren mağaralar, İspanya'nın
Altamira, ve Fransa'nın Lascaux yörelerinde
ortaya çıkarıldı.
Bu resimlerin yazıya dönüşebilmeleri için
aradan yüzyıllarca yıl geçmesi gerekti. M.Ö.
20 bin ve 6500 yılları arasında insanlar, yumuşak
taşlan ve kemikleri kullanmaya başladılar.
Fransa'nın İspanya sınırına yakın
bölgesindeki Ariege yöresinde bir mağarada,
çizildikten sonra kırmızı ve siyaha boyanmış
geometrik şekiller bulundu. Afrika'nın çeşit-
li kesimlerinde bulunan üzerleri çizilmiş kemikler,
kuşkusuz bir dönemin belgeleriydi.
Sümerce, yazıya dökülebilen ilk dil oldu.
Ama belirli bir alfabesi de yoktu. Basit resimler
halinde yazılan Sümerce metinlere Irak'-
ta, Basra Körfezi'nin yakınlarında rastlandı.
Bu metinler, M.Ö. 3500 yılından kalmaydı.
Sümerler, çivi şeklinde ve üçgen iz bırakan
bir aygıtla, balçık ve kil kabakalarından yaptıkları
plakalar üzerine yazılarını yazdılar.
Sonra bu küçük tabletler, güneşin altında pişirilerek
kurutuldu. Binlercesi, en küçük bir
hasar görmeden günümüze kadar ulaşabildi.
Bunlardan bazılarında, Sümer din adamlarının
ekonomik işlevlerini gösteren altın, kumaş
ve inek listeleri vardı. Sümerlerin ekonomik
etkinlikleri, çevrelerindeki Persleri. Babillileri
ve Asurluları da çivi yazısını öğrenmeye itti.
Mısır'da belirli sembollerin belirli sözcükleri
ve sesleri simgelediği hiyeroglif yazıları,
M.Ö. 3000 yılından itibaren kullanılmaya başlandı.
Düşünceler ya da öyküler, resimlerle yazılan
bir tür steno tekniğiyle anlatılıyordu.
Örneğin gövdesi olmayan bir çift bacak,
"gitmek" sözcüğünü simgeliyordu. Başsız iki
göz, "görmek", kapalı bir çift göz de
"ağlamak" anlamındaydı.
Mısırlılar, papirüsü bulduktan sonra, hiyeroglif
alfabesindeki şekilleri de kalemle ya
da fırçayla yazılabilecek şekilde değiştirdiler.
M.Ö. 700 yılında hiyeroglif yazısı üçüncü evrimini
gerçekleştirdi ve ortaya çıkan son biçim;
modern Arap alfabesinin de temelini
oluşturdu.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder