İLK PARATONER

İLK PARATONER

Binaları yıldırımlara karşı koruyan paratonerlerin

mucidi Benjamin Franklin'dir. Franklin

ilk yaptığı paratoneri, 1752 yılının Eylül ayında

Philadelphia'daki evinin kuzey kenarına

taktı. Çelik uçlu demir çubuk, çatıdan 2.5

metre yükseltilmişti. Alt ucu ise, toprağın içine

150 santimetre derinliğe gömülüydü. Paratonerini

evine takmadan birbuçuk yıl önce,

Franklin, yıldırımın, elektrik yüklü olduğu yolundaki

teorisini açıklamıştı. Franklin'in

"New Experiments and Observations in

Electricity" başlığıyla yayınladığı gözlemleri,

M.Dalibard adlı amatör bir fransız fizikçisi tarafından

hayata geçirildi. M.Dalibard, Paris'-

in 25 kilometre uzağındaki Marly-la-Ville'deki

kır evine deney amacıyla bir paratoner taktı.

10 Mayıs 1752 günü 25 metre yüksekliğindeki

bu paratoner binanın üzerine düşen bir yıldırımı

çekerek toprağa iletti ve böylece Franklin'in

varsayımı, hiçbir kuşkuya yer bırakmayacak

biçimde doğrulanmış oldu.

Bu sonuç Amerika'ya ulaşamadan, Franklin

4 Temmuz 1752 günü ünlü uçurtma deneyini

yaptı ve varsayımının doğruluğunu kendi

kendine kanıtladı. Evine taktığı paratonerden

sonra yine 1752 yılı Eylül ayında, Philadelphia'daki

Akademi Binası'na ve Indepencence

Hall'e de paratoner taktı.

İngiltere 'de, ' 'Brüksel usulü posta kutusu'' olarak bilmen bu

ayaklı ve tamamen demir posta kutuları, Belçika'da 1849 yılında

kullanılmaya başlandı.