İLK SİRK

İLK SİRK

Dünyada ilk sirk, emekli süvari binbaşısı Philiph

Astley tarafından 1769 yılında açıldı. Astley,

bir sirk kurmayı uzun zamandır planlıyordu

ama, bu iş için yeterli parası yoktu. Bir

gün, Westminster Köprüsü'nün üzerinde bir

elmas yüzük buldu. Yüzüğü 60 pounda satarak,

eline geçen parayla Lambeth'te atıyla numaralar

yapabileceği bir yer açtı. Girişte,

izleyicilerden herhangi bir ücret alınmıyordu.

Ama, o dönemde tüm gösterilerde olduğu

gibi, program bittikten sonra seyirciler,

içlerinden gelen bahşişi veriyorlardı. Astley,

yaptığı numaralarla o denli büyük ilgi gördü

ki, ertesi yıl Westminster Köprüsü yakınlarında

daha büyük bir yer bulmak zorunda kaldı.

Yeni. yerinde, Astley bazı değişiklikler de

yaptı. Önce, gösterilerini yaptığı yerin çevresine

kırmızı bir kordon gerdirdi. Sonra onun

etrafına daire şeklinde iskemleler yerleştirdi.

Ayrıca, programa renk katması için bir de baterist

tuttu. Bateristin görevi, Astley'e numaraları

sırasında eşlik etmekti. Bu değişik

"gösteri.yeri"nin en büyük özelliği ise, içeri

girerken seyircilerden belli bir ücret alınmasıydı.

Tabii, ayakta durmayı tercih edenlerden

daha az: ücret alınıyordu. Daha sonra, bugün

bildiğimiz anlamda modern bir sirk oluşturabilmek

için yanına bazı yeni elemanlar aldı.

Astley, daha sonra ip üstünde bazı numaralar

yapan bir grup akrobatla anlaştı. Ama

kadronun asıl yıldızları, son derece iyi eğitilmiş

bir atla, Griffin, Jones ve Miller adlı üç

biniciydi. Her üçünü de, döneminin en iyi binicisi

olarak kabul edilen Astley yetiştirmişti.

1786 yılında, Astley'in sirkine bir de maymun

katıldı. "General Jackoo" adlı maymun,

ordu içinde yetişmişti ve yaptığı numaralarla

izleyicileri kırıp geçiriyordu. 1816 yılında

"Baba" ve "Kiouny" adlı iki fil de, Astley

tarafından "keşfedildi". Filler, hortumlarıyla

havaya atılan bir elmayı yakalayıp yiyorlar,

yine hortumlarıyla, kapalı bir şişenin

tıpasını açarak içindeki sıvıyı içiyorlardı. 1832

yılında Astley, bir aslan, bir kaplan ve dört

tane de zebra aldı. Ancak, bu hayvanlar herhangi

bir numara yapmıyorlar, sadece meraklı

izleyicilere gösteriliyorlardı. Astley'in sirkinde,

vahşi hayvanlarla ilk gösteri ise 1838 yılında

yapıldı. "Canavar Terbiyecisi Morok"

adıyla ünlenen Amerikalı Von Amburgh, aslanlar,

kaplanlar ve leoparlardan oluşan bir

grup "canavar"la sahneye çıkıyordu.

Astley'in denemesinden sonra, dünyadaki

sirklerin sayısı hızla arttı. 1780 yılında Juan

Porte adlı bir İspanyol, Viyana'da Kıta

Avrupası'nın ilk sirkini açtı. İki yıl sonra,

bizzat Astley, Parislilere sirki tanıttı. 1792 yılında,

ABD'nin Philadelphia kentinde bir sirk

açıldı ve bu sirk, bizzat Başkan tarafından da

ziyaret edildi. 1793 yılında, Rusya'da da bir

sirk kuruldu. Avrupa'da açılan 19 sirke çok

büyük katkılarda bulunan Philiph Astley'in

kendi sirki ise, Westminster Köprüsü'nün güneyinde,

1893 yılına kadar faaliyetini

sürdürdü.