HARABAT
Ne Demek , Anlamı Nedir? :
Arapça,
sıkıntı, harabelik yerler manasına gelen bir kelime. Sûfinin, maddi ve nefsî
dediğimiz
yönünü yıkmasından,
kendisinde dünyalık bir şey kalmamasından hareketle bu tâbir kullanılır
olmuştur.
Meyhane kelimesi de
aynı mânâda kullanılmıştır. Tasavvuf edebiyatında; içki, dudak, yanak, şarap,
kâse, sâkî
gibi mecazlı
kullanımlar, tamamen sûfinin geçirdiği, yaşadığı bir takım hâlleri veya bazı
tâbirlerin sembol
olarak
ifâdelendirilişini belirler. Sâkî Ne
Demek , Anlamı Nedir? : Mürşid; Sevgili
Ne Demek , Anlamı Nedir? : Allah; Kâse Ne Demek , Anlamı Nedir? : Kalb; vb.
gibi örnekler, bu hususu daha
iyi açıklar.
Sûfilerin dünyalarını harap etmeleri, âhireti imâr içindir. Zira âyetlerde,
dünyanın bir oyun yeri
olduğu, âhiretin
dünyadan daha hayırlı bulunduğu anlatılmaktadır. Çeşitli âyetlerin, bu şekilde
bir yorum
kazanması sonucu,
rindler, ehl-i harabat denilen ve özgürce bir hayat yaşamaya temayüllü bazı
gruplar
ortaya çıkmıştır.
Harabelik, yıkık yer, kimseye mal olmayan, ne kadar onarılırsa onarılsın, bir
türlü mamur
hâle gelmeyen, bir
çeşit sarhoş olup sonunda yıkılıp giden, yok olan şu dünyadır. Zira Allah'ın
vechinin
haricinde olan her
şey fanidir, yok olucudur, helak olucudur. (Rahman/26-27). Ancak, bu görüşün
islâm
açısından, çeşitli
şekillerde tenkide uğradığı da bir gerçektir. Resmî islâm'dan sapma gösteren
Hurufîlik,
Kalenderîlik ve
Hayderîlik gibi bazı tasavvufî okullar için, bu iddia geçerli görülmekle
birlikte, dünyaya lâyık
olduğu gibi değer
veren ve ona göre Rabbanî bir yaşam tarzını kendine şiar edinmiş kişiler için,
doğru
değildir.
Hârâbatı eğerçi
görmedik amma, görenlerden
İşittik bir
neşat-efzâ makâm-ı dil-güşâ derler.
Şeyhülislâm Yahya
Hârâbatı görenler
her biri bir haletin söyler
Safâsın zikreder
rindân, zâhid sıkletin söyler.
Ragıb Paşa
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder