ÇELEBÎ
EFENDİ Ne Demek , Anlamı Nedir? :
Türkçe-Rumca.
Çelebî, daha önce ifade ettiğimiz gibi Allah manasına gelen Çalap
kelimesinin
nisbetidir. Efendi ise Rumca asıllı bir kelime olup okumuş kibar kimse, malik,
sahip gibi manaları
vardır. Seyyid,
hoca, kadı, molla ve şehzadeler için kullanılmıştır. Çelebî Efendi, Konya
Mevle-vihanesi
postnişinine verilen
addır. Mevlevîler arasındaki unvanı "aziz efendimiz" şeklindeydi.
Çelebî Efendi, Mevlânâ
Celâleddin Rûmi'nin
mutlak anlamda vekili, bütün mevlevi şeyhlerinin başı idi. Diğer Mevlevî
şeyhleri, onun
vekili idi. Çelebî
Efendi, istediğini tayin edebilme yetkisine sahipti. Ziyaret için gittiği
dergahlarda bulunan
postlar, kendisine
sunulurdu. Bu makamı, Mevlâna'nın erkek çocuğundan gelenlerin en ehil olanları
işgal
etmiştir. Sadece Ebu
Bekir Çelebî Efendi isminde bir zât, bütün özelliklere sahip olduğu halde,
muhtemelen
bazı olumsuz
cereyanların etkisiyle makamından uzaklaştırılarak, yerine kız evlattan gelen
Karahisarlı Arif
Çelebî Efendi tayin
edilmişti. Mevlevîlikte, çelebilik makamını elde edebilmek için veraset usûlü
kabul
edilmemişti. Teamüle
göre, postnişin olan bir Çelebî Efendi öldüğü zaman, Mevlânâ ailesine mensup
olanlarla
dergâhın ileri
gelenleri ve kıdemli dervişler, ölen zatın evlatları ve amcazadeleri arasından
ehliyetli ve liyakat
sahibi bazılarının
kendilerinden sonra seçilmelerini tavsiye edenler de olmuştu. Çelebî Efendilere
hükümet
tarafından da çok
ehemmiyet verilirdi. Çelebî Efendiler, padişahlara uzun süre kılıç
kuşatmışlardır. Bu nedenle
Postnişinlik
makamında değişme oldukça, seçilen yeni çelebî ve post-nişinlere padişah
tarafından ferman
verilmek suretiyle,
yapılan seçim teyid ve tasdik olunurdu.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder